Ben Salih Arıkan, görme engelliyim. Geçmişte Türkiye Beyazay Derneği İzmir Şube Başkanıydım. 31 Mart’ta yerel seçimlere girdik!. Görme engelli biri olarak maalesef özgürce oy kullanamadım. Son iki seçimdir Engelsiz Erişim Derneği’nin Boğaziçi Üniversitesi ile birlikte hazırladığı oy şablonlarıyla oy kullandım. Ancak Yüksek Seçim Kurulu (YSK), şablon ya da farklı çözümlere yanaşmıyor. Bu durum anayasal bir ihlaldir.
Bazı arkadaşlarımızın ayağına sandık götürülecek. Ancak yalnızca yatalak hastaların değil, evden çıkamayan herkesin ayağına sandık gelmeli ya da engellilerin oy kullanabileceği erişilebilir seçenekler oluşturulmalıdır. Öncelikle tüm adaylara başarılar diliyorum. Ben İzmir’de yaşıyorum, ancak bu yazı geneldir. Bazı özel sorunlardan bahsetsek de genel bir perspektif sunmaya çalışacağız.
Veri Tabanı Oluşturulmalı
Ülkemizde kaç engelli var? Yaş, cinsiyet ve eğitim durumları nedir? İlgi, ihtiyaç ve beklentileri tespit edilerek politikalar ve projeler yapılmalıdır. Engellilik tıbbi bir durum değil, sosyal bir durumdur. Engelliliği “kurtulunması gereken bir unsur” olarak değil, evrensel tasarım ve makul uyumlulaştırmalarla hayatın içine katılması gereken bir olgu olarak görmeliyiz.
Engelli Hizmet Birimleri Kurulmalı
Belediye bünyesinde engelli hizmet birimleri oluşturulmalı ve bu birimlerin başına engelli bireyler ya da engellilik bilincine sahip, formasyonlu kişiler atanmalıdır. Sorunları bilen ve yaşayan kişiler, adanmışlıkla çalışabilir. Bu birimlere bağlı olarak mesleki eğitim kursları, hobi faaliyetleri, psikolojik ve hukuki danışmanlık merkezleri gibi hizmetler sunulmalıdır.
Engelli Araçları ve Erişim Kolaylıkları
Bazı belediyelerde engellilere hizmet veren araçlar bulunuyor, ancak bu araçlar yetersiz olduğu için sıra bekleniyor. Ayrıca, engellilerle ilgili etkinlikler ve projeler, engelli dernekleri ve aileleriyle birlikte planlanmalıdır. Kent konseylerine bağlı olarak engelli meclisleri kurulmalı ve bu meclisler, gönüllülerle birlikte faaliyetlerde bulunarak belediyelerin işini kolaylaştırmalıdır.
Engelli Dostu Şehir Tasarımı
Engelliler evlerinden çıktıkları andan itibaren sorunlarla karşılaşmaktadır. Apartman girişleri, asansörler ve kaldırımlar engelli bireyler için uygun hale getirilmelidir. Kaldırımlar masalar, sandalyeler ve araçlarla işgal edilmemeli, herkes için erişilebilir olmalıdır. Rampalar, görmeyenler için sarı çizgiler ve diğer erişim unsurları TSE standartlarına uygun şekilde yapılmalıdır.
Toplu taşıma araçlarının tamamı engelli bireyler için erişilebilir olmalı, sesli uyarı sistemleri ve işitme engelliler için görsel bildirimler yaygınlaştırılmalıdır. Ayrıca toplu taşıma asansörleri daha çok engelsiz bireyler tarafından kullanılıyor, bu durumun önüne geçilmelidir.
Engelli Kartları ve Engelsiz Turizm
Bazı kentlerde, Aile Bakanlığı'nın engelli kartları yerine yerel kartlar dayatılmaktadır. Bu sorun çözülmelidir. Ayrıca belediyeler, engelsiz turizm konseptine uygun projeler üretmeli ve bu konuda kafa yormalıdır.
Spor ve Sosyal Alanlar
Engelliler için spor alanları artırılmalı, spor kulüpleri desteklenmelidir. Kamuya açık binalarda engelli dostu tuvaletler yapılmalı ve restoran gibi sosyal alanlar tekerlekli sandalye kullanan bireyler için erişilebilir hale getirilmelidir.
Son olarak, belediye başkanlarının kapıları herkese açık olmalıdır. Engelli dernekleri ve aileleri süreçlere dâhil edilmeden alınan kararlar, istenilen sonuçları vermeyecektir. Biz olmadan bizim için asla!
Salih Arıkan
Tel: 0506 514 96 93
Not: Makale koleksiyonum, 2018, 2019, 2020 ve günümüzde yazdığım çalışmalarımı içermektedir. Bu nedenle, eski makalelerimi okurken güncel gelişmelerle tam olarak örtüşmeyen noktalar olabilir. Bu durumun sizi şaşırtmamasını temenni ederim.
© Salih Arıkan Tüm Hakları Saklıdır. Yazılım ve Tasarım Mek Tasarım